• 0 آیتم -
    • سبد خرید شما خالی است

رایگان

فصل‌های سبز

کتابی در شعر، قصه، نمایش، طرح، نقد و نظر
زیرنظر هرمز ریاحی
دفتر اول زمستان 1347
دفتر دوم ؟ 1348
دفتر سوم ؟ 1350(چاپ و مقوا شد)
چاپ دوم، 1358
اشتراک‌گذاری
«فصل‌های سبز» از جُنگ‌های تندرو دهۀ چهل است. در «یادداشت» هرمز ریاحی که در صفحات پایانی دفتر اول آمده است، ضمن ستایش «از طاهباز که پایۀ اینگونه دفترها به دست او گذاشته شد» و اشاراتی به شاعران جوان و نیش‌هایی حوالۀ «موج نو»، می خوانیم:
«راستش پای در میدان مردانه گذاشته‌ایم. و عقد قلب را با سرب بر صخره‌ای ستوار بسته‌ایم. مریدواره‌ئی را دور ریخته‌ایم. و این توضیحی است تا بدانید که دفتر فرمایشات باز نکرده‌ایم. اگر کسی را مرید و مرادیم، برایش شتابزده گریبان چاک نمی‌کنیم، و در این مورد بی‌رحمانه قضاوت می‌کنیم، و هیچ یک از مطالب چاپ شده را به ابرام و دوستی نپذیرفته‌ایم.
و به تضرع، غایت شفقت و مرحمت را از یاران صالح و همکاران این دفتر نخواسته‌ایم، و در مورد چاپ هیچ مطلبی هم سخاوت نکرده و انتخاب مطالب چاپ شده در این دفتر را بر پایه‌ای محکم، استوار می‌دانیم…»
دفتر اول «فصل‌های سبز» با شعر کوتاهی تحت عنوان «در راهم» از اسماعیل خوئی آغاز می‌شود:
آنچه من می‌بینم
ماندن دریاست،
رستن و از نو رستن باغ است،
کشش شب به سوی روز است،
گذرا بودن موج و گل و شبنم نیست،
گرچه ما می‌گذریم،
راه می ماند،
غم نیست.
دفتر اول در پنج بخش تنظیم شده است: در بخش اول تحت عنوان «دفتر شعر» چند شعر از اسماعیل خوئی و گفت‌و‌شنودی با او به چاپ رسیده است.
در این گفت‌و‌شنود که م. سرشک، قادر رحیمی و هوتن راد شرکت دارند، م. سرشک در بخشی از معرفی اسماعیل خوئی می‌گوید:«….بسیاری از لغاتی که در شعرهای خوئی آرکائیک و کهنه می‌نمایند در لهجه‌ی رایج خراسانی هنوز هست. گاهی بعضی از دوستان به من می‌گویند اخوان و خوئی از روی متون قدیم فارسی واژه‌های خودشان را انتخاب می‌کنند؛ و حال آنکه چنین نیست و اغلب این واژه‌ها و نوع کلام هنوز در لهجه‌های رایج در نقاط متفاوت خراسان-مثل نیشابور، تربت و مشهد زنده است. و احتیاجی نیست به اینکه من شاعر لغت را در برهان قاطع پیدا کنم. دایره‌ی لغات ادبی این لهجه، به نظر من، چندان وسیع است که شاعر امروز خراسان احتیاجی به کتاب‌های لغت ندارد…»!
«نمونه‌هائی از شعر قرن نوزدهم مجارستان» ترجمۀ قاسم صنعوی، «شعر شاعران روسیه» ترجمۀ محمود کیانوش، دو شعر از ژاک پره‌ور ترجمۀ ایرج نوبخت، شعرهایی از منوچهر آتشی، م.آزاد، م.آزرم، منصور برمکی و دو سروده از حسن حسام از دیگر مطالب بخش اول این دفتر است.
در بخش دوم تحت عنوان «دفتر نمایش»، نمایشنامۀ «خر، با بار نمک» از احمد مسعودی و «قیصر» (بازی در یک چهارم پرده) از محمود طیاری؛ در بخش سوم تحت عنوان «دفتر قصه»، داستان‌هایی از اصغر الهی، شهرنوش پارسی‌پور، بهرام داوری، رضا دانشور، منوچهر شفیانی، حسن عالی‌زاده و علی‌مراد فدائی‌نیا به چاپ رسیده است.
بخش چهارم اختصاص دارد به «نقد و نظر»: «تحلیل مختصری از آی بی کلاه، آی با کلاه» نوشتۀ علی‌اکبر اکبری و «درام چهل و شش» (درباره اجرای چند نمایشنامه) نوشته علی غلام‌زاده از مطالب این بخش است.
بخش پنجم تحت عنوان «دفتر طرح» به طرح‌هایی از بهرام داوری اختصاص داده شده است.
دفتر دوم «فصل‌های سبز» با یادداشتی از «حرف‌های همسایه» و شعری از نیما یوشیج آغاز می‌شود.
از مطالب این دفتر «بازگشت به ناکجاآباد» (گفتگوی سیمون لامارته و آمانوئل آرتری) ترجمۀ همشهری، «بازگردیم؟» از آمانوئل آرتری ترجمۀ همشهری، یادداشتی در بارۀ فروغ فرخزاد، «از یک نامۀ خصوصی»، «ترجمۀ تکه‌هایی از اشعار فروغ فرخ‌زاد به انگلیسی به وسیله دکتر مسعود فرزان»، «نقدی بر استتیک چرنیشفسکی» از گ.و. پله‌خانف ترجمۀ منوچهر هزارخانی، «ماشینیسم و سرمایه‌داری» از علی‌اکبر اکبری، «بحران و تضعیف فرانک» از علی‌اکبر اکبری، «مگسان بازار» از فردریک ویلهلم نیچه ترجمۀ اسماعیل خوئی و داریوش آشوری، «در بارۀ “هنر چیست؟” اثر تولستوی» نوشتۀ یوری داویدوف ترجمۀ ع. نوریان، شعرهایی از اسماعیل خوئی، نعمت آزرم، محمد مختاری، جعفر کوش‌آبادی، سعید سلطان‌پور، منصور برمکی، جواد مجابی، رحمان کریمی، محمدرضا نظام‌شهیدی، عظیم خلیلی، فدوی طوقان و رشید معلوف(ترجمۀ علیرضا نوری‌زاده)؛ داستان‌هایی از اصغر الهی، امین فقیری، مسعود میناوی، شن تسنک‌ون(ترجمۀ صفریان-تقی‌زاده) و گراهام گرین(ترجمۀ قاسم صنعوی) و … را می توان نام برد.
طرح‌هایی از اردشیر محصص زینت بخش صفحات پایانی این دفتر است.
«بازگردیم؟» نقدی است بر کتاب «پیش از این، در دهکده»ی سیمون لامارته. این مطلب و گفتگوی لامارته و آرتری از مطالب خوانی دفتر دوم «فصل های سبز» است.
فصل های سبز به خاطر تندروی‌هایش، به ویژه در دفتر دوم، اجازۀ انتشار نمی‌یابد و توقیف می‌شود. همزمان با وزش نسیم آزادی در سال 1357 یک نسخه از دفتر سوم «فصل‌های سبز» از میان کتاب‌های غیرقابل انتشار کتابخانۀ ملی به بیرون راه می‌یابد و تکثیر می‌شود.
سرآغاز دفتر سوم سطری از نیما است.
می گریزد شب
صبح می‌آید.
در این دفتر «رسالت تاریخی معلم امروز» از باقر پرهام، «تولستوی» از گئورگی و. پله‌خانف ترجمۀ منوچهر هزارخانی، «بررسی تبین و چگونگی بحران‌های پولی» از سیگبرت کاهن ترجمۀ ت.ب. هرمز، «نظری به خلع سلاح عمومی» از مصطفی شعاعیان، شعرهایی از هرمز ریاحی، اسماعیل خوئی، سیاوش کسرائی، م. آزرم، سعید سلطانپور، منوچهر آتشی، رحمان کریمی و … داستان‌هایی از مسعود میناوی، محمد ایوبی، حسن کرمی، ابراهیم رهبر، هرمز ریاحی، باقر مؤمنی، بخشی از داستان «با شبیرو» نوشتۀ محمود دولت‌آبادی؛ «پژواک هنر» از حسن شایگان نیک، «ترانه‌های ژاپنی» ترجمۀ باجلان فرخی و نمایشنامۀ تک پرده‌ای «چشم در برابر چشم» از گوهر مراد(غلام‌حسین ساعدی) به چاپ رسیده است.
طرح‌هایی ازبهرام داوری زیبنت بخش صفحات پایانی این دفتر است.
هرمز ریاحی در روی جلد چاپ دوم شماره سوم فصل های سبز به تاریخ 12/1/1358 خبر از انتشار شماره‌های تازه‌ای از این جنگ می‌دهد که هرگز به واقعیت نمی‌پیوندد.
«فصل‌های سبز» در سه دفتر و 524 صفحه منتشر شده است: دفترهای اول دوم به قطع وزیری و دفتر سوم به قطع جیب پالتویی است.
همت و تلاش هرمز ریاحی در انتشار سه دفتر خواندنی «فصل‌های سبز» ستودنی است.

نقد و بررسی‌ها

هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.

اولین کسی باشید که دیدگاهی می نویسد “فصل‌های سبز”

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *