• 0 آیتم -
    • سبد خرید شما خالی است

جشن جایی دیگر

رایگان
لینک سفارش خرید
از پیشگفتار کتاب:
یادداشت نویسنده
در این مجموعه داستان‌هایی به صورت “مقامه-داستان” آمده که توضیحی در این باره در اینجا بایسته است. این داستان‌ها، یا بهتر است بگوییم این مقامه- داستان‌ها، ترکیبی است از صورت داستان کوتاه مدرن با مقامه که گونه یا ژانری از روایت در ادب کلاسیک فارسی و عربی بوده است. در خلال این داستان‌ها اشاراتی به ویژگی‌های مقامه شده است، با این حال برای آشنایی بیشتر خواننده در اینجا شرحی مختصر درباره پیشینه و ويژگی‌های فنی این “ژانر” یا گونه‌ی روایی می‌آوریم.
چنانکه گفته‌اند، مقامه (جمع: مقامات) از “متفرعات فن قصص” است و هرچند در باره خاستگاه و صورت‌های آغازین مقامه در ادبیات عرب اختلاف نظر هست، اما تاریخ‌نگاران ادبی ابداع مقامه را آنگونه که ما امروز آن را به صورت نوعی قصه یا روایت می‌شناسیم، در قرن چهارم هجری، به بدیع الزمان همدانی نسبت داده‌اند که کتاب مقامات او اکنون در دست و مشهور است. در ادبیات فارسی و به زبان فارسی نخستین کسی که مقامه نوشت قاضی حمید الدین ابوبکر عمربن محمود بلخی در سده‌ی ششم هجری بود که کتابی از او با نام ” مقامات حمیدی” در دست است. حمیدی در تالیف مقامات خود از سبک و سیاق بدیع‌الزمان همدانی و پس از او از مقامات حریری (تالیف قاسم بن علی حریری ۵۱۶ ه.ق) تاثیر گرفته بود، اما برخلاف آن دو، مقامات خود را به فارسی نوشته است. حمیدی در سرآغاز مقامات خود ذکر می‌کند که به این دلیل مقامات خود را به فارسی نوشته تا عوام “اهل عجم” قادر به خواندن سخن او باشند و همچنین به این دلیل که “…سمر را به زبان تازیان دلکش ننماید.” (مقامات حمیدی، تصحیح علی اکبر ابرقویی، اصفهان:تایید، ۱۳۴۴، ص ۵). مقامه و اسلوب آن در نثر سده‌های بعد تاثیر گذاشت. سعدی در گلستان به قالب مقامه و نثر آمیخته با نظم آن نظر داشته است و دست کم دو حکایت از گلستان (پسر مشت زن و جدال سعدی با مدعی) را می‌توان دو نمونه کامل از مقامه اما به شیوه‌ی سعدی دانست. این قالب ادبی در دست توانای سعدی تغییراتی کرده و او در کاربست مقامه در گلستان ابداعاتی را در آن وارد کرده است. به این ابداعات سعدی نگارنده در جایی دیگر (حدیث غربت سعدی ، نشر مرکز، ۱۳۸۸) پرداخته‌ام.
درباره واژه‌ی مقامه و ریشه‌ و معنای آن به کوتاه سخن می‌توان گفت که مقامه به معنای جای ایستادن است و در مجلس موعظه کردن و در اصطلاح به نوعی خطبه و مجلس خوانی گفته می شده است. مقامه بدین معنا هم به خطابه‌های شاعران و سخنوران در دربار خلفا برمی‌گردد و هم به کلمات موزون و مقفایی که گدایان دوره گرد در کوچه و بازار بر زبان می‌آوردند. محمد تقی بهار در سبک شناسی مقامه را برگرفته از واژه فارسی ” گاثه” یا ” گاه” (گاه سرایش و خواندن) می‌داند. “مقام” هم اکنون هم از واژگان موسیقی ایرانی است و به موسیقی عربی و ترکی نیز راه یافته است.در ادبیات اروپایی ژانر داستانی “پیکارسک” picaresque را در اشکال آغازینش، ملهم از مقامه دانسته‌اند که در اندلس در سده شانزدهم نویسندگان اسپانیایی از رهگذر ادب اعراب مغربی با آن آشنا شده بودند. این دو گونه ادبی به لحاظ ساخت روایی شباهت‌هایی با هم دارند ازجمله اینکه، هم در مقامه و هم در داستان پیکارسک ماجرای داستان در جریان سفر و گشت و گذار راوی اتفاق می‌افتد و کل ماجرا از منظر او و همچون اول شخص مفرد باز گفته می‌شود. در این چهارچوب در هردو ژانر عنصر روایت به حد اقل می‌رسد، و در برابر، زبان خطابی داستان با آرایه‌هایی لفظی و معنایی برجستگی می‌یابد.
مقامه را، چنانکه اشاره شد، یکی از فنون قصه گویی گفته‌اند و حمیدی از آن با نام ” سمر ” یاد می‌کند. بیهقی نیز در تاریخ خود مقامه را به معنای داستان و روایت به کار برده است. مقامه اما به لحاظ روایی چه ویژگیهایی دارد؟ نخست اینکه، مقامه همچون داستان کوتاه به مفهوم مدرن یک قطعه‌ی کوتاه روایی است؛ در یک مجلس می‌شود آن را خواند. آدم‌ها در آن یکی دو نفر بیشتر نیستند: راوی و آدم اصلی که از اتفاق جایی در سفر و در غربت به هم می‌رسند و درگیر گفتگو بر سر موضوعی می‌شوند. موضوع گفتگو در مقامات گوناگون است از نکته ای ادبی، اخلاقی و فلسفی گرفته تا حماسه و خمریات…اما در هر مقامه فقط یک موضوع برای بحث و گفتگو طرح می‌شود و وحدت اثر هم گرد همین موضوع واحد شکل می‌گیرد. ازین لحاظ نیز مقامه با داستان کوتاه شباهتی پیدا می‌کند. راوی داستان همیشه آن کسی است که مقامه را به تحریر در آورده است و او و آدم اصلی که طرف بحث اوست پس از هرگفتگو از هم جدا شده و هرکدام به راه خود می‌روند. در مقامه اما،چنانکه پیشتر اشاره شد،عنصر روایت به حداقل میل می‌کند و جای خود را به گسترش گفتمان داستان می‌دهد که عرصه ای برای سخن آوری نویسنده است. چنین است که نثر مقامه نثری است سنگین و پر از آرایه‌های لفظی و معنوی که گاه با ابیاتی نیز آراسته می‌گردد.
نخستین بار که به مقامه همچون پیشینه یا یکی از پیشینه‌های داستان کوتاه در ادب فارسی برخوردم در کتاب سرچشمه‌های داستان کوتاه فارسی، نوشته‌ی کریستف بالایی و میشل کویی پرس (پاپیروس، ۱۳۶۶) بود و شرحی که در این کتاب بر این گونه‌ی ادبی آمده بود، من را سال‌ها بعد به صرافت ترکیب مقامه با صورت داستان کوتاه انداخت. در این دفتر، آنچه به صورت داستان -مقامه می‌خوانید کوششی در اجرای همین ترکیب بوده است. این ترکیب به نویسنده اجازه می‌دهد که لحظه‌ای رشته نقل را رها کند و به آدم‌های داستان فرصت دهد تا با یکدیگر بر سر موضوعی بحث کنند و راوی داستان، یا به اصطلاح خود نویسنده، یک طرف این بحث یا گفتگوست. ازینروست که این ترکیب نیز همچون خود مقامه عرصه ای از روایت و خطابت است. در چنین عرصه ای خود را آزاد دیده‌ام که درباره موضوع و در جریان نقل ماجرا ازین و آن نقل قول بیاورم یا به نکته ای نظری گریز بزنم. حسن این صورت ترکیبی این بوده که می‌توان در آن برخلاف منطق گریز ناپذیر داستان کوتاه به مفهوم نوین، زمان را لَختی از حرکت باز ایستاند و به زمان بی زمانی شعر نزدیک شد.
رضا فرخ‌فال (لاوال، زمستان ۲۰۲۴)

حافظ و باژگویی (آیرونی)

رایگان
حد جنون جهان کجاست؟

شعر حافظ “راز”ی است، راز بدان معنا که سخنی “سربسته” است اما در عین گشودگی؛ مجموعیتی است در عین پراکندگی؛ پیچیده است در عین سادگی، آنچنانکه همگان آن را خوانده‌اند و می‌خوانند و فهم می‌کنند. شعر حافظ در بیشترین لحظات چیزی را می‌گوید که همان نیست که می‌گوید. تناقضی هم در بیان و هم در نگرش شاعرانه‌ی حافظ هست که در این کتاب به باژگویی (آیرونی) irony تعبیر شده است. در این کتاب باژگویی (آیرونی) نه فقط همچون یک آرایه سخن (صناعتی بلاغی)، بلکه با در نظر داشتن ملازمات ادبی و نظری آن همچون یک چهارچوب مفهومی در خوانش شعر حافظ به کار گرفته شده است. در این خوانش همچنین سعی شده برای این پرسش پاسخی یافت شود که چه ضرورت‌های تاریخی این وجه باژگویانه (آیرونیک) را در گفتمان شعری حافظ موجب شده است.
انتشارات آسمانا، در زمینه انتشار پژوهشهای تحقیقاتی دیاسپورا، چندزبانه و پژوهشهای به حاشیه‌رفته و مترقی فعالیت می‌کند. عرصه دیگر فعالیت این انتشارات ادبیات تجربی و پیشرو است. برای توضیحات بیشتر و خرید کتاب «حافظ و باژگویی (آیرونی)» به سایت آسمانا به آدرس زیر مراجعه فرمایید. ضمنا شایان ذکر است که این کتاب برای خوانندگان داخل ایران با دسترسی آزاد منتشر شده است. خوانندگان داخل ایران می‌توانند در لینک مخصوص مندرج در صفحه زیر کتاب را دریافت کنند:
https://asemanabooks.ca/non-fiction-scholarship/

لینک خرید مستقیم کتاب از سایت لولو:
http://tinyurl.com/5n78dsaz

شن‌های عرب

رایگان
جست‌وجوگران طبیعت، آن‌ها که می‌خواستند از هیاهو فرار کنند و صدای طبیعت را بشنوند و سکوت و خلوت آفتاب، زمین، دریا، ‌شن‌زار و برف را تجربه کنند، عجیب‌ترین و خاص‌ترین انسان‌های دورانی هستند که انگار هیچ آدمی نمی‌تواند لختی با خودش تنها بماند و در سکوت فکر کند. «ویلفرید تسیجر» نویسنده، پژوهشگر و صحرانورد بزرگ انگلیسی، یکی از ویژه‌ترین انسان‌های سده‌ی گذشته است که اتیوپی، عربستان، امارات، عراق، ایران و عمان را زیرپا گذاشت و هم خدمات بسیاری به مردم این سرزمین‌ها انجام داد و هم یافته‌ها و دیده‌هایش را با نثر و روایتی سرشار از خاطره، خیال، تعمق و تفکر، نوشت. کتاب «شن‌های عرب» ماحصل حضور تسیجر در صحرای منحصربه‌فرد ربع‌الخالی شبه‌جزیره‌ی عربستان است و آن دو پیاده‌روی او در این صحرا که به گونه‌ای ممکن کردن امری ناممکن بود. تسیجر در شن‌های عرب از لحظه‌های بسیاری نوشته و خاطره‌هایی را نقل کرده که ممکن است هیچ‌کس دیگر موفق به تجربه‌ی آن‌ها نشود؛ از زندگی و گذران وقت در کنار مردم بدوی صحرانشین و تمجید از خوی و منش آن مردم تا لحظه‌های تنهایی بی‌پایان در میان ‌شن‌های عربی.
ويلفرد تسيجر (1910-2003م)، صحرانورد، نویسنده سفرنامه بریتانیایی، شهرت او به خاطر دوبار عبور پیاده از صحرای ربع‌الخالی و نیز دو کتابش به نام‌های شن‌های عربی و رحلة إلی عرب أهوار العراق است. وی در امارات متحده عربی به نام «مبارک بن لندن» مشهور است.

 

* فایل حاوی نوزده صفحۀ ابتدای کتاب است

دارودسته‌ی اسمایلی

رایگان

ترجمۀ Smiley’s People/1979
سایمون لنگتون در سال 1982 مینی سریالی شش قسمتی بر اساس این کتاب ساخته است.
فایل پی دی اف فقط مقدمه و فصل اول کتاب را دربرمی گیرد که با هدف آشنایی با اثر و ترجمۀ فارسی آن تهیه شده است. برای مطالعه تمامی کتاب لطفاً نسخه کاغذی را خریداری کنید.

بندزن، جامه دوز، سرباز، جاسوس

رایگان

ترجمۀ دوم از Tinker Tailor Soldier Spy/1974
توماس آلفردسون در سال 2011 فیلمی بر اساس این کتاب ساخته است.
فایل پی دی اف فقط سی و شش صفحه اول کتاب را دربرمی گیرد که با هدف آشنایی با اثر و ترجمۀ فارسی آن تهیه شده است. برای مطالعه تمامی کتاب لطفاً نسخه کاغذی را خریداری کنید.

جاسوسی که از سردسیر آمد

رایگان

ترجمۀ سوم از The Spy Who Came in from the Cold/1963
مارتین ریت در سال 1965 فیلمی بر اساس این کتاب ساخته است.
فایل پی دی اف فقط سی صفحه اول کتاب را دربرمی گیرد که با هدف آشنایی با اثر و ترجمۀ فارسی آن تهیه شده است. برای مطالعه تمامی کتاب لطفاً نسخه کاغذی را خریداری کنید.

میراث جاسوسان

رایگان

ترجمۀ A Legacy of Spies/2017
فایل پی دی اف فقط سی صفحه اول کتاب را دربرمی گیرد که با هدف آشنایی با اثر و ترجمۀ فارسی آن تهیه شده است. برای مطالعه تمامی کتاب لطفاً نسخه کاغذی را خریداری کنید.

پیله ور خیاط سرباز جاسوس

رایگان

ترجمۀ اول از  Tinker Tailor Soldier Spy/1974
توماس آلفردسون در سال 2011 فیلمی بر اساس این کتاب ساخته است.
فایل پی دی اف فقط سی صفحه اول کتاب را دربرمی گیرد که با هدف آشنایی با اثر و ترجمۀ فارسی آن تهیه شده است. برای مطالعه تمامی کتاب لطفاً نسخه کاغذی را خریداری کنید.